Ieder jaar wordt er een ander woord verkozen tot ‘Woord van het jaar’. Die ‘award voor het woord’ wordt dan figuurlijk uitgereikt door dé Van Dale en je kan natuurlijk altijd zelf je bijdrage leveren door jouw favoriete woord te nomineren. Jaarlijks maken Nederlandse woorden kans om als grappigste, leukste, beste of mooiste woord te worden gekozen. En meestal halen de specialere versies het. In 2016 kreeg ‘treitervlogger’ bijvoorbeeld de hoofdprijs in Nederland, met ‘pokémonterreur’ als 1e eredame en ‘trumpisme’ als 2e eredame. In België kreeg ‘samsonseks’ de meeste stemmen, gevolgd door ‘betonstop’ en opnieuw ‘pokémonterreur’. In 2015 verkozen de Nederlanders ‘sjoemelsoftware’ en de Belgen ‘kraamkost’.
Maar los van deze prijsbeesten, zit onze taal vol prachtige woorden. En of dat nu Vlaamse of Nederlandse zijn … we spreken nog altijd één taal. Daarom lijst ik hieronder mijn (minder ver gezochte) favorieten even op.
Geef nu toe. Dat is toch een mooie? Het woord verklapt al de inhoud: Je hoeft geen wagen te nemen, want je eigen benen doen al het werk. Jouw benen brengen je fiets in beweging, zodat het bijna een wagen wordt. In dezelfde categorie ook: stalen ros, beter bekend als ‘velo’ in de Vlaamse spreektaal.
Wat mij betreft een pareltje. En zelfs eentje dat je nog niet zo vaak leest of hoort. Het betekent ‘weinig’ of ‘bijna niets’. Dus als je een tablet voor een habbekrats hebt kunnen krijgen, dan heb je een mooi koopje gedaan en een flinke cent gespaard.
In een van mijn vorige blogartikels vertelde ik al hoe leuk dit Nederlandse woord wel is. In Vlaanderen gebruiken we het *kuch* ‘lelijkere’ woord ‘sleuren’ al eens om duidelijk te maken dat we iets zwaars moeten dragen, iets moeten meeslepen of -zeulen.
Wat is er mooier dan kuieren op de Champs-Élysées? Precies! Lanterfanten op de boulevard. Of: Rondhangen, rondslenteren, talmen, ... In Vlaanderen ook wel eens bekend als ‘treuzelen’.
Deze Nederlandse uitroep van verbazing moet me vooral bijgebleven zijn van televisie: van Loekie de Leeuw. En mijn jeugdhelden van Sesamstraat zullen het woord ook wel meermaals uitgeroepen hebben. Ik vind het nog altijd even mooi als toen.
Krawietelen heeft volgens mij diverse betekenissen in verschillende regio’s. Ik gebruik het vooral in de zin van ‘rusteloos bewegen’, maar het betekent ook wel ‘kriebelen’ of ‘kietelen’, ‘scharrelen’ of ‘graaien’. Als je zoveel uiteenlopende betekenissen in 1 woord kunt krijgen, ben je gewoon een toppertje.
Of je dit woord nu hoort of leest. Het blijft even plezant. Alleen al de speciale schrijfwijze, met een dubbele ‘n’ en maar 1 ‘k’, maakt dit woord al bijzonder. Wie graag een beetje aan de franjes van haar rok zit te friemelen, of aan zijn neus zit te pulken, kan beter voor het woord ‘frunniken’ kiezen. Alhoewel. ‘Friemelen’ en ‘pulken’ zijn ook wel mooie hé.
Ben jou nou helemààl besodemieterd? Betoeterd? Op je hoofd gevallen? Gek geworden? Maar ‘besodemieterd’ is ook een synoniem voor ‘armzalig’, ‘hopeloos’, ‘erbarmelijk’, ‘beroerd’ of ‘belabberd’. S-c-h-i-t-t-e-r-e-n-d!
Het is er tot een ‘handgemeen’ gekomen, hoor je wel eens in het journaal. En hoewel de betekenis heel wat minder aardig is, is het toch een schitterend woord om duidelijk te maken dat een paar mensen op de vuist zijn gegaan, toen de gemoederen verhit raakten (nog zo’n mooie uitdrukking!).
In dit woord zit gewoon al magie. Want om het uit te spreken, te lezen of te schrijven, moet je toch al een beetje hocus pocus kennen, om geen fouten te maken. Het woord brengt je al meteen in Halloweensfeer, met grote heksenketels, vlijmscherpe nagels en grimmige pompoenen. Of neemt je in gedachten mee naar een bos vol elfjes en toverfeeën, trollen en sprekende bomen. Kortom: magisch.
Simsalabim.
En zo zijn we meteen al aan het einde beland van deze blog.
Voilà.
10 leuke woorden op een rij. En geen enkele die met het kroontje gaat lopen. Want wat mij betreft, verdienen ze allemaal om op een piëdestal te worden gezet. Wil je kost wat kost meestemmen voor hét woord van 2017? Dan kan dat hier. Welk woord draagt jouw voorkeur weg? Laat het gerust weten in de comments. Ik ben benieuwd!